BISDAK ( bisayang dako)

 ANG POBRENG ALINDAHAW 

ni : Jessemar J. Wao

Sayo sa buntag sa dominggo , busy nga nag andam si Tibor sa iyang  mga gamit  aron muadto sa iyang umahan. Si Kimberlat nga iyang pinalanggang kabaw  himsog ug baskog kaayo nga  misugat ngadto kaniya.  nakalimot si Tibor nga dominggo diayt kadtong adlawa maong natingala ang iyang  pinalanggang inahan nga si Tarsila. naandan naman  gud ni tarsila  nga makita ang anak nga kanunay nagasimba matag dominggo  una muadto sa kaumahan. Kunga ang pamarog ni  Tibor ang hisgutan , gwapo,  maalagaron, relihiyoso  ug kanunay  basa ang agtang tungod sa pamada nga ginabutang niya matag adlaw.  Wala makatapus  si Tibor  ug eskwela sa elementarya tungod sa dakung problema nga  iyang nahiaguman. Namatay ang iyang amahan human kini maligiran ug  dakung bato sa bungtug arun magkuha ug kamoteng kahoy aron ibaligya ipalit sa iyang uniform.


Sakit alang kay tibor nga makita ang inahan  nga mag antus sa ilang kapitus sa kinabuhi  hinungdan nga midisisyon kini nga hunungon nalamang ang pagtoon ug tabangan na lamang ang iyang inahan sa pagpanguma ug uban pang klase sa panginabuhi.  paguma, pananum ug mga lagotmon  sama sa balanghoy, kamote saging ug uban pa ang anaa makita sa gamy nga kabukiran nga ilang giugmad.  Alan ni Tibor tama na ang iyang kinabuhi ug kontento na kini sa tanan. apan si tarsila taas ang pangandoy sa kinabuhi, gusto niini makatapos sa pag eskwela ang anak hangtud pgkolehiyo.  Adunay mga higayun nga maghilak si Tarsila tungod sa ilang kahimtang.  Nahagit pag maayo si tarsila alang sa maayong kaugmaon sa iyang anak human sa usa ka higayon niana adunay pnghitabo nga mauy nakapaagni kaniya nga pahumanon si Tibor sa pagtoon.

Usa ka higayon sa dihang nanglugsong si Tibor ug ang iyang inahan nga si Tarsila gikan sa bukid padulong sa siyudad agi sa lima ka kilometro nga dalan aron sa pagpalit ug bugas  ngadto sa karbon. malipayun si Tibor tungod unang higayun niya ng mkkita unsay  anaa sa siyudad.  Sa dihang anaa na sila sa karbon ang mga mata ni Tibor walay hunong sa pag tanaw sa mga maanindot nga talan awun samtang gunit sa saya nga gision sa iyang mama. usa ka higayun  niana  nakita ni Tibor  ang tao nga namaligya ug ice cream. natingala kini tungod  bisan nag aso aso ang maong gunitanan nagunitan pa gihapon. Wala kapugong si Tibor sa iyang kaugalingon ug nangutana kini sa iyang inaha " nay unsa man nang pagkauna nga nag aso man unya wala giinitan ang  nagkuha? pangutan ni  Tibor sa iyang inahan. Gitubag kini ni Tarsila  ug didto iyang gipalitan si Tibor sa maong pagkaun nga ice cream .

BISDAK : Episode  2
                                                          

                               Si Tibor  ug ang Barangay Health Center


          Nahinam  pag maayo  si Tibor  sa ice  cream ug iya dayon  kining gikuptan  apan sa dihang  nakaon ang ice cream iya kining dali daling giluwa ug namulong " Nay unsa ma nang pagkauna  nga haska mang inita , pagkalain " matud  ni Tibor . Nagkatawa ang namaligya  sa ice cream ug si  Tarsila dali daling giguyod  ang anak tungod sa kaulaw.  Dinhi nahagit si Tarsila  sa iyang kaugalingon nga kinahanglan maka eskwela si Tibor sa kolehiyo bisan pa sa iyang edad ug kanunay nag laum nga maka eskwela pa ang iyang pinalangganga anak.  
" Anak asa ka muadto , nganong nag andam ka man sa imong mga gamit sa panguma" pangutan ni tarsila sa iynag anak. " Nay muadto ko sa bukid  kay ako tong tiwason ang  akong gigunahan,ug ingon man  ako kuhaon ang akong  gitan ugan  nga saging ug ako pud ligoan si Kimberlat kay murag duha na ka adlaw walay ligo bahu nang angsot.." matud ni Tibor sa iyang  inahan.

"Hala sige anak , pag amping ha, ug inuma una katong sikwate ug mnay bodbod balanghoy ko nga gibutang didto ibabaw sa lamisa una ka mulakaw. ". Human mag ka istoryahanay bitbit ni Trasila ang mga labhunon padulong sa dakung suba ug  didto manglaba.

         Samtang naglakaw si Tibor  padulong sa iyang bukid  sakay kay Kimberlat nga iyang kabaw nakita niini ang mga bata nga nagbaktas padulong  sa eskwelahan nga malipayong bitbit ang mga libro ug bags. Nahunahuna ni Tobir ang iyang  kinabuhi. Mag kinse anyos na siya apan wala gihapon siya'y hibanggkaagan sa uban nga mga butang  hilabi na gyud ang pagtoon.  " kung buhi lang unta si Tatay unta nakahuman naku sa pag eskwela karon" sa iyang hunahuna, apan  wala mabantayan nga si Kimberlat  padulong sa dakong lungag.  Padayun pa sa paghunahuna si Tibor  nga nag tan-aw sa mga bata nga malipayun kaayo, apan sa kalit lang nabulasot sa si Kimberlat  ug nahulog si Tibor. Naninggit  ang  tanan  nga nakakita sa palibot ang ilang mga silingan ug ingon man ang mga bata.  Sa kakusog sa pagkahulog   ni Tibor nawad-an kini sa panimooy ug ang tanan nagtinabangay  pagdayung  kaniya. 
        Gidala si Tibor sa ilang  barangay health center. Si  Tomas  nga usa ka tanod ang unang mi rescue ni Tibor  ug naggol sa nakakita tungod sa kadako sa samad nga nahiaguman niini sa iyang agtang human maigo sa bato. Apan ang problema walay pundo ng aalcohol ug ingon man  cotton,unsaon  man nabanlas  ang tanan nga mga ngtrabaho sa barangay kay bag-o lang midaug sa election ang bag-ong milansad nga kapitan. Pagkadaog niini gipangtanggal gilayun ang mga tawo sa daan nga kapitan. Bisan ang ilang nurse nga bag-o lang mi graduate nga barangay scholar gipahawa sa barangay health center  ug gipuli ang dating manhihilot sa ilang barangay nga tiguwang. Tigulang na si Tomas sa pagka tanud  ug nagdawatan lamang  kini ug 300 pesos matag bulan isip honorarium sa iyang serbisyo sulod na sa kinse ka tuig.  Unsaon man gud si kapitan  mi bakasyon  unsa sa siyudad kauban ang ubang mga  opisyal  mag duha na kaseman human maka oath taking,gigamit pa  gyud nila ang barangay patrol car ."Unya pare Tomas unsaon man ni nato nga nawad-an pa man ni panimoot si Tibor, ato nalang ni dalahun sa sentro kay wala ta'y kahimanan diri alang sa iyang samad ug usa pa walay nurse moalagad niya" matud ni Pisyo  nga ilang silingan. Apan pila ka oras nga nadala si Tomas nadala ra gyud nila si Tibor sa sentro  tungod sa tabang sa ilang pari nga naka higayun sa pag adto sa ilang kapilya arun mag misa. (...unsay sunod mahitabo sa kinabuhi ni Tibor sa sentro atangi...)

Comments